Zobaczcie foto relację ze spotkania z Harmonia Sacra...
Ad
hymnos, ad cantus! Stanisława Sylwestra Szarzyńskiego dzieła wszystkie
Harmonia Sacra, kier. art. Marcin Szelest
Nie tylko powszechnie znane kompozycje Adama Jarzębskiego i Marcina Mielczewskiego, ale również włoskie canzony z olbrzymiego zbioru tabulatury pelplińskiej, zdekompletowane i zrekonstruowane na nowo fantazje Mikołaja Zieleńskiego, zachowane w Anglii fantazje Diomedesa Cato, syna włoskich emigrantów o greckim rodowodzie, a także utwory wybitnego włoskiego organisty na służbie Zygmunta III Wazy Tarquinia Meruli zabrzmią po raz pierwszy w Polsce na renesansowych instrumentach smyczkowych. The Parley of Instruments, działający pod dyrekcją wybitnego znawcy tego repertuaru i instrumentarium Petera Holmana, należy do zaledwie kilku na świecie zespołów używających pełnego zestawu renesansowych skrzypiec, altówek i instrumentów basowych. Swoimi koncertami i nagraniami zrewolucjonizował wizję brzmieniową muzyki przełomu renesansu i baroku. Koncert będzie niezwykłą okazją usłyszenia znanych i nieznanych utworów pierwszej połowy XVII wieku w wykonaniu tego rzadko goszczącego w Polsce zespołu.
czytaj więcej...
Na warszawskim
dworze Augusta II
Cantate.fr
(Polska/Francja), kier. art. Stefan Plewniak
W pierwszej połowie XVIII
stulecia, w czasach unii personalnej łączącej Polskę z Saksonią, muzycy dworu
drezdeńskiego często gościli w Warszawie, a repertuar rozbrzmiewający
w pałacu króla Augusta II był prawdziwie kosmopolityczny. Wykonywano tam
na przykład francuskie kantaty świeckie na głosy solowe z towarzyszeniem
instrumentów – utwory niezwykle barwne i wyrafinowane, wymagające wielkiego
kunsztu wokalnego i wrażliwości na językowe niuanse. Dzisiaj również repertuar
ten rzadko gości w Polsce, stąd koncert polsko-francuskiego zespołu
specjalizującego się w wykonywaniu tej pięknej muzyki, przygotowany specjalnie
na zamówienie starosądeckiego festiwalu, będzie jego niewątpliwą
atrakcją.
Muzyka na instrumenty klawiszowe z
klasztoru sióstr klarysek w Starym Sączu
Maria
Erdman (klawikord), Ewa Mrowca (klawesyn), Krzysztof Urbaniak (pozytyw)
Wśród muzykaliów klasztoru starosądeckich
klarysek znajduje się osiemnastowieczny rękopis zawierający muzykę na
instrumenty klawiszowe. Zawiera on niemal sto utworów różnego pochodzenia: obok
zidentyfikowanych kompozycji twórców włoskich i niemieckich kryć się może
również muzyka polska, być może nawet powstała w klasztorze w Starym Sączu.
Rękopis ten jest więc wymownym świadectwem europejskiego wymiaru kultury
muzycznej w mieście przed ponad dwustu laty. Muzyka w nim zawarta mogła
służyć nie tylko celom liturgicznym, ale również pedagogicznym lub czysto
rekreacyjnym. Dlatego reprezentatywny wybór kompozycji pochodzących ze
starosądeckiego manuskryptu zostanie wykonany przez wybitnych polskich artystów
na trzech historycznych instrumentach klawiszowych.
Franciszek Lessel, jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów początków XIX wieku, był uczniem wielkiego Josepha Haydna. Znany jest dzisiaj przede wszystkim jako twórca muzyki instrumentalnej, która zyskuje sobie coraz większą popularność. Finałowy koncert festiwalu przypomni jego dwa dzieła religijne do tekstów polskich: Kantatę na dzień św. Cecylii oraz Mszę B-dur. Obydwa utwory, przygotowane specjalnie do wykonania w Starym Sączu z rękopisów znajdujących się na Jasnej Górze, zabrzmią po raz pierwszy na historycznych instrumentach dętych towarzyszących zaledwie kwartetowi śpiewaków. Capella Cracoviensis, czołowa krakowska orkiestra mająca tradycyjnie ścisły związek ze starosądeckim festiwalem, wpisuje się swoim wykonaniem w nurt powrotu nie tylko do dawnego instrumentarium, ale i do historycznej obsady wokalnej, rezygnując z użycia chóru w muzyce pisanej – jak świadczą manuskrypty – dla zespołu solistów.
czytaj więcej...
Starosądecki Festiwal Muzyki Dawnej ma w tym roku jubileuszową, trzydziestą piątą edycję. Był niegdyś estradą garstki zapaleńców próbujących wskrzesić zapomniane dzieła sprzed wieków, świadkiem rodzącego się w Polsce ruchu wykonawstwa muzyki dawnej na historycznych instrumentach. W Starym Sączu można było usłyszeć utwory najbardziej znane i kompozycje wydobywane z zapomnianych przez stulecia rękopisów, wykonywane przez artystów polskich i zagranicznych na instrumentach dawnych i współczesnych.
czytaj więcej...
Starosądecki Festiwal
Muzyki Dawnej to najstarsza tego typu impreza w Polsce istniejąca od 1975 roku.
Pierwsze edycje Festiwalu były dziełem Stanisława Gałońskiego, absolwenta
dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie i twórcy zespołu Capella
Cracoviensis. Jednak, jak podają liczne źródła, faktyczną pomysłodawczynią
Festiwalu była jego żona, Bogna Gałońska, która wraz z grupą miejscowych
entuzjastów, wspieranych przez władze, przełożoną konwentu Klarysek i
proboszcza miejscowej parafii podczas urlopu w niedaleko położonych Barcicach w
roku 1973 opracowała pierwszą koncepcję festiwalową. Dzięki poparciu ówczesnych
władz Krakowa i Nowego Sącza, a także ogromnemu zainteresowaniu wszystkich
mieszkańców Starego Sącza, pierwszy Festiwal Muzyki Dawnej miał miejsce już w
niecałe dwa lata później.
W
związku ze zbliżającymi się obchodami Tysiąclecia Chrztu Państwa Polskiego
przypadającymi w roku 1966 rozpoczęto prace badawcze i poszukiwania źródeł
dziejów polskiej kultury. Do tej akcji włączyli się również muzycy i
muzykolodzy. Rozpoczęły się poszukiwania i badania staropolskiej muzyki na
terenie całego kraju, które przyniosły zaskakujące wyniki. W archiwach,
bibliotekach kościelnych, a nawet na strychach odnaleziono nieznane zabytki,
których istnienia nikt się nie spodziewał. Znaleziska te zmieniły wiele
dotychczasowych poglądów na temat dziejów muzyki polskiej. Jednym z
największych odnalezionych skarbów były zbiory klasztoru klarysek w Starym
Sączu. Właśnie tam odnaleziono w oprawach starych ksiąg liturgicznych zagadkowe
skrawki pergaminowych rękopisów, użytych jako introligatorskie wyklejki.
Okazało się, że skrywają w sobie najdawniejsze zapisy bardzo cennych
dwugłosowych motetów łacińskich, które wywodzą się ze szkoły Notre-Dame -
wiodącego średniowiecznego ośrodka muzycznego. Najprawdopodobniej stanowiły one
część wiana wniesionego do klasztoru przez świętą Kingę, wielką miłośniczkę
muzyki.
35. edycja Starosądeckiego Festiwalu Muzyki
Dawnej ma na celu wielorakie zaprezentowanie muzyki polskiej w tej właśnie
szerokiej perspektywie. Kompozytorzy polscy (często zresztą wykształceni za
granicą) sąsiadować będą z tymi, którzy w Polsce działali, oraz z tymi, których
muzykę w Polsce wykonywano. Nieprzypadkowy jest też dobór wykonawców: artyści
polscy wspólnie z zagranicznymi zaprezentują europejski wymiar kultury w dawnej
Rzeczypospolitej; artyści zagraniczni wykonywać będą muzykę polskich
kompozytorów. Jak przed wiekami, tak i dziś Polska jest częścią wspólnego,
europejskiego dziedzictwa kulturowego, do którego wnosiła i nadal wnosi istotny
wkład.
Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari
w Starym Sączu
Punkt Informacji Turystycznej
Rynek 5
tel. 18/446-18-58
e-mail: wstarymsaczu@gmail.com
Konduktus 4-głosowy - manuskrypt z biblioteki Klasztoru SS. Klarysek w Starym Sączu (pocz. XIV w.), jak wskazują wszelkie okoliczności napisany w Starym Sączu. Kompozycja wokalna z tekstem łacińskim o charakterze liturgicznym, w formie ukształtowanej w szkole śpiewaczej przy katedrze Notre -Dame w Paryżu (XII-XIII w.). W przeciwieństwie do organum, konduktus nie opiera się na melodii chorału gregoriańskiego, znamionuje go równouprawnienie głosów i większa samodzielność melodyczna. Omnia beneficia… uchodzi za najstarszy zabytek polskiej muzyki polifonicznej. Zrekonstruowany utwór pełni rolę hejnału starosądeckiego festiwalu. (fot. arch. klasztorne)
Pozytyw przenośny (prototyp organów) dwuczęściowy, zwany pozytywem Kuntza, zbudowany w 1590 r. w Norymberdze, skąd trafił do Klasztoru Sióstr Klarysek w Starym Sączu. (fot. arch. klasztorne)